Thế nhưng, sự việc không chỉ dừng lại ở ca khúc Tình thôi xót xa của nhạc sĩ Bảo Chấn mà thực trạng nhạc trẻ lai căng đang là một vấn nạn hiện nay. Làm thế nào để sàng lọc và hạn chế tối đa những ca khúc ngoại lai trong đời sống âm nhạc Việt Nam trong thời gian tới?
Quá xem trọng kỹ năng, thiếu nhân cách sáng tạo
Đúng như những lời nhận định của nhạc sĩ Hồng Đăng, Phó Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam, một số người tự mệnh danh là nhạc sĩ của dòng nhạc trẻ, song thực chất cách làm của họ chỉ là cóp nhặt vụng về nhạc nước ngoài, vay mượn cảm xúc, thiếu vốn sống và tri thức văn hóa dân tộc. Mục đích thiển cận của họ là kiếm tiền và muốn nổi danh, chạy theo thị hiếu không lành mạnh...
Từ góc độ lý luận, giáo sư Ca Lê Thuần, Tổng Thư ký Hội Âm nhạc TPHCM, phân tích: Chủ nghĩa tự nhiên và chủ nghĩa hình thức là những căn bệnh thường xuất hiện và tồn tại trong những giai đoạn sáng tác bị bế tắc. Điều này lộ rõ trong không ít ca khúc nhạc trẻ hiện nay. Mặt khác, phương tiện máy móc hiện đại hỗ trợ nhiều cho việc sáng tác đã khiến không ít nhạc sĩ coi trọng kỹ năng sáng tạo mà quên đi nhân cách sáng tạo vốn dựa trên cái tâm của người nghệ sĩ.
Quản lý theo phương thức “mở”
Tại tọa đàm “Nhạc nhái trong nhạc trẻ- Thực trạng và giải pháp” do Hội Âm nhạc và Hội Nhà báo TPHCM tổ chức vào sáng 27-5, các nhạc sĩ đã đề nghị nhiều biện pháp như khai trừ ra khỏi hội những nhạc sĩ vi phạm, kêu gọi nhân cách sáng tạo của nghệ sĩ và thái độ trách nhiệm của công chúng... Thế nhưng phần lớn những người sáng tác trẻ chưa phải là hội viên của Hội Âm nhạc hay hội nhạc sĩ nào cho nên trách nhiệm quản lý và xử lý đều nằm ngoài tầm tay của các hội này. Đối tượng tiêu thụ ca khúc mới sáng tác nhiều nhất hiện nay là các ca sĩ, sân khấu ca nhạc và trung tâm băng đĩa nhạc, những địa chỉ đặt dưới sự quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành VHTT. Theo nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, lỗ hổng ở đây là từ các cơ quan thẩm định cấp phép biểu diễn và sản xuất băng đĩa. Lâu nay việc thẩm định của các cơ quan này là chỉ xem xét nội dung ca từ có gì vi phạm không chứ chưa có cơ quan nào thẩm định về mặt âm nhạc. Mặt khác, Hội đồng Thẩm định chỉ cơ cấu các giáo sư, nhạc sĩ chuyên môn khí nhạc, thiếu những người am hiểu nhiều về thị trường nhạc trẻ trong và ngoài nước cho nên rất nhiều ca khúc giống nhạc nước ngoài đã nghiễm nhiên được cấp phép phổ biến, trong đó có ca khúc Tình thôi xót xa.
Để giải quyết tình trạng này, ông Võ Trọng Nam, Trưởng Phòng Quản lý Nghệ thuật Sở VHTT TPHCM, cho biết phòng đang soạn thảo đề án trình Ban Giám đốc Sở VHTT TPHCM, trong đó trọng tâm là thực hiện kiểu quản lý mở, cơ quan quản lý Nhà nước phối hợp chặt chẽ với hội chuyên ngành... cùng hỗ trợ và cộng đồng trách nhiệm. Ngoài những thành viên hội đồng nghệ thuật của sở, sẽ xây dựng những tổ thẩm định bao gồm những nhạc sĩ có uy tín, am hiểu nhạc trẻ trong nước và quốc tế... giúp cho cơ quan quản lý trong việc thẩm định ca khúc trước khi cấp phép phổ biến. Ý tưởng này đã được ban giám đốc sở và Bộ VHTT trong buổi làm việc với Sở VHTT TPHCM mới đây đồng thuận. Vấn đề còn lại là phải xác định một số tiêu chí cần thiết mà điều này phải do Bộ VHTT quy định.
------------------------------------------------------------
Tình thôi xót xa có thể được phát sóng như một ca khúc nhạc ngoại lời Việt
HTV sẽ không phát Tình thôi xót xa trên sóng
Theo chị Huyền Thanh, Biên tập viên chương trình ca nhạc Làn Sóng Xanh của Đài Phát thanh TPHCM, khi có quyết định của Hội Âm nhạc VN và sự thừa nhận của nhạc sĩ Bảo Chấn, ca khúc Tình thôi xót xa sẽ không tiếp tục được phát trên đài phát thanh. Trong thời gian chờ quyết định của cơ quan quản lý về việc lưu hành, nếu có yêu cầu của khán giả nghe đài thì ca khúc này sẽ được giới thiệu theo nguyên tác ca khúc nhạc ngoại lời Việt. Và khi đã xác định rõ được nguồn gốc của ca khúc này, thì dĩ nhiên Tình thôi xót xa sẽ không có trong danh sách bình chọn Làn Sóng Xanh theo đúng tiêu chí bình chọn của đài: Không phải ca khúc VN không được đưa vào danh sách bình chọn. Được hỏi về giải thưởng mà chương trình Làn Sóng Xanh đã trao tặng cho ca khúc Tình thôi xót xa vào năm 1997, chị Huyền Thanh nói rằng giải thưởng này chỉ có giá trị trong năm.
Trong khi đó, theo Nhạc sĩ Nguyễn Nam, trưởng ban ca nhạc Đài Truyền hình TPHCM, HTV sẽ không phát Tình thôi xót xa trên sóng. Ông Nam nói: “Tôn trọng yêu cầu của nhạc sĩ Bảo Chấn, Đài Truyền hình sẽ không phát ca khúc Tình thôi xót xa trên truyền hình nữa. Và thực tế từ lâu ca khúc này đã không còn được phát sóng trên HTV”.
T.Tr
