Chủ trương dành giờ vàng cho phim Việt được khởi xướng từ Đài Truyền hình TPHCM, đã mang lại kết quả đáng kể: Phim truyền hình Việt có cơ hội phát triển và thế chỗ phim truyền hình Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông... một thời làm mưa làm gió trên sóng truyền hình các đài trong nước; đội ngũ làm phim Việt Nam có thêm việc làm và có điều kiện để sáng tạo trong nghề nghiệp. Thế nhưng khi phim Việt có mảnh đất rộng rãi hơn, các nhà đài quan tâm nhiều hơn đến nguồn phim trong nước thì một vấn đề khác cần được bàn đến là chất lượng làm phim.
Nhà làm phim chạy theo lịch phát sóng
Phim truyền hình Việt thời gian qua đã mang lại doanh thu khá lớn từ các hợp đồng quảng cáo. Có phim doanh thu quảng cáo lên đến trên 1,5 tỉ đồng/lần phát sóng (1 tập), một con số mà ngay cả phim Hàn Quốc thời ăn khách trước đây cũng không thể có được. Chính nguồn thu khổng lồ này đã hấp dẫn các hãng sản xuất phim truyền hình tư nhân chạy đua tìm lịch phát sóng trên các đài truyền hình. Kế hoạch sản xuất phim của các hãng được triển khai đồng thời với việc lên kế hoạch phát sóng, bởi còn phụ thuộc vào thỏa thuận ký kết giữa nhà sản xuất với nhà tài trợ, quảng cáo. Có những phim đã được ký hợp đồng và đưa vào kế hoạch phát sóng của các nhà đài khi kịch bản vẫn còn nằm trên giấy. Các hãng phim đều nghĩ rằng khi hợp đồng đã ký kết, các nhà đài đều phải thực hiện, chỉ cần nội dung phim không vi phạm pháp luật, còn hay dở thế nào là tùy khán giả bình phẩm. Vì vậy, không ít bộ phim khi phát sóng bị khán giả phản ứng chê bai, báo chí lên tiếng phê phán.
Cách làm này đã vô tình góp phần làm cho phim truyền hình được sản xuất bởi các đơn vị tư nhân, chủ yếu phục vụ cho mục đích thu lợi nhuận qua quảng cáo, không cần chú trọng đến chất lượng nội dung, nghệ thuật của bộ phim. Thực tế cho thấy rất nhiều bộ phim truyền hình quay vội vàng, cẩu thả, câu chuyện kéo dài lằng nhằng, tình tiết vô lý... vẫn ào ào theo nhau lên sóng.
Chất lượng đang thả nổi?
Chủ trương dành giờ vàng cho phim Việt và nhằm thực hiện chỉ đạo của Nhà nước, bảo đảm phim Việt chiếm 50% thời lượng phát sóng phim truyện trên truyền hình, các đài truyền hình, nhất là Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Truyền hình TPHCM đã có những nỗ lực trong sản xuất phim truyền hình, để tăng thời lượng phát sóng. Tuy nhiên, cả Trung tâm Sản xuất Phim truyền hình (Đài Truyền hình Việt Nam) và Hãng phim TFS (Đài Truyền hình TPHCM) đều không đủ sức đáp ứng số lượng lớn theo yêu cầu. Việc kịp thời xã hội hóa sản xuất phim truyền hình của một số đài, như: Đài Truyền hình TPHCM, Đài Truyền hình Việt Nam (thời gian sau này), đã thật sự kích thích các đơn vị tư nhân đầu tư vốn sản xuất phim truyền hình. Cho đến nay, năng lực sản xuất của các đơn vị sản xuất tư nhân, cùng với các đơn vị Nhà nước, có thể đáp ứng được tỉ lệ lượng phim Việt chiếm 50% thời lượng phát sóng phim truyện mỗi năm.
Nhưng g ần như các nhà đài chưa thể quản lý được chất lượng phim truyền hình của nhiều hãng tư nhân trên sóng của mình. Nhất là với những bộ phim dài tập làm theo cách “cuốn chiếu”, quay dựng tới đâu phát sóng tới đó. Phim cứ phát sóng đúng theo lịch, nhà đài có kiểm tra và thấy chất lượng yếu kém thế nào cũng chẳng thể xoay trở kịp.
Sẽ không công bằng cho những nhà sản xuất tâm huyết, chú trọng đầu tư đến chất lượng phim nhưng không có được cơ hội đưa phim lên sóng giờ vàng, trong khi những phim chất lượng kém hơn lại có cơ hội.
Có những ý kiến cho rằng các nhà sản xuất phim tư nhân hiện khá đông và số lượng phim họ làm ra khá nhiều nhưng hầu như chỉ trông chờ vào lịch phát sóng trong các giờ vàng (giờ có tỉ suất người xem cao nhất) trên các kênh HTV7, HTV9 (Đài Truyền hình TPHCM) và VTV1, VTV3 ( Đài Truyền hình Việt Nam). Đây được xem là lợi thế của nhà đài để giải quyết vấn đề chất lượng đang bị dư luận kêu ca. Các nhà đài nên tạo ra cuộc cạnh tranh chất lượng giữa các phim truyền hình Việt khi chọn đưa phim vào lịch phát sóng giờ vàng. Có thể cách làm này, ban đầu, sẽ gây khó khăn cho các nhà đài trong việc bảo đảm kế hoạch doanh thu quảng cáo hằng năm và phải thành lập hội đồng thẩm định chất lượng phim có uy tín xem xét và đánh giá phim ngay từ khi đang còn là kịch bản phân cảnh. Nhưng các nhà đài sẽ loại ra khỏi giờ vàng những bộ phim làm theo kiểu chụp giật, nhằm thu lợi nhuận quảng cáo, không mang lại giá trị gì về nội dung và nghệ thuật cho công chúng.
Nâng cao chất lượng phim truyền hình Việt trên sóng truyền hình không chỉ thể hiện sự tôn trọng người xem mà còn góp phần xây dựng thương hiệu lâu dài cho từng hãng phim cũng như các nhà đài.
