. Phóng viên: Lần đầu tiên viết về đề tài đồng tính là khi nào? Liệu anh (chị) có run tay vì sợ bị phản đối?
- Trang Hạ: Khi viết, tôi không quan tâm truyện đó viết về đồng tính hoặc đề tài gì. Nên chẳng có gì phải run tay. Tôi chỉ quan tâm nó có giá trị hay không, những giá trị vô hình mang tới cho bạn đọc dưới tên gọi cái Đẹp. Tôi nghĩ độc giả giống tôi, họ đều yêu cái Đẹp.
- Nguyễn Quỳnh Trang: Nhi trong tiểu thuyết 1981 không phải là nhân vật đồng tính đầu tiên. Lần đầu tiên tôi đề cập đến vấn đề đồng tính là trong truyện ngắn Còn gì đâu, mùa đông!, in trong tuyển tập truyện ngắn Văn mới 05-06 (Đông A, NXB Hội Nhà văn). Tôi thấy chẳng có gì phải hồi hộp. Tôi rất thích nhân vật Nhi và có nhiều cảm xúc khi viết về nhân vật này.
- Vũ Đình Giang: Tôi không nhớ rõ là năm nào, nhưng tác phẩm đầu tiên tôi đề cập đến đề tài này là trong truyện Mưa trên ngôi nhà Mondrian. Tôi viết như cuộc sống vốn có, tôi sử dụng đồng tính như một chất liệu để viết văn nên không có gì nghiêm trọng cả, không phải run sợ gì hết.
. Có ý kiến cho rằng muốn viết đúng về đề tài đồng tính, người viết rất cần phải tìm hiểu một cách khoa học mới viết đúng. Anh (chị) nghĩ sao về ý kiến này? Hay là anh (chị) không cần tìm hiểu vì... đó là sự đồng cảm của mình?
- Trang Hạ: Tôi nghĩ tình yêu thì giống nhau, chỉ có người yêu khác nhau, nơi yêu khác nhau và cái hậu quả sau yêu hẳn cũng chả ai giống ai. Tôi chưa chắc đã viết đúng về dân đồng tính nhưng tôi tin mình viết đúng về tình yêu... Bản thân viết đã là một cách giãi bày, đồng tính là một hình thức sống. Cốt lõi của nó vẫn là sống. Tôi đang sống, tôi đang yêu, bạn cũng thế... Tôi chắc chắn không bao giờ khoe khoang xu hướng tình dục của bản thân, nên nếu chỉ nhìn vào tác phẩm để tìm kiếm thông điệp tôi ám chỉ về bản thân mình, bạn sẽ thất vọng đấy!
- Nguyễn Quỳnh Trang: Đừng nói về vấn đề “đúng” hay “không đúng” trong các sáng tác nghệ thuật. Chẳng có chuẩn mực thực sự nào cho các tác phẩm đó cả! “Sáng tạo là không giới hạn”. Quan trọng là chúng đã tác động đến các đối tượng tiếp nhận như thế nào... Tôi viết trên cơ sở những điều mà nhân vật của tôi cần, chứ không phải là chủ quan của tôi muốn.
- Bùi Anh Tấn: Tôi đọc nhiều tài liệu khoa học, kết bạn với nhiều người trong giới tính thứ ba... nhưng phải khẳng định là không bao giờ hiểu hết. Vì mỗi người có một thế giới nội tâm khác nhau. Cũng như bản thân tôi và anh không hiểu hết được thế giới của những người đàn ông vậy. Tôi chỉ có thể nói là “tôi hiểu về người đồng tính như một người đồng tính”... Mọi người cũng như bạn, vẫn hay hỏi về giới tính của tôi. Mãi rồi tôi nhận ra câu trả lời liệu có quan trọng!?
- Vũ Đình Giang: Người đồng tính, họ sống ở xung quanh ta, do đó quan trọng là mình nhìn nhận thế nào, diễn đạt vấn đề như thế nào. Với tôi, diễn biến tâm lý nhân vật đồng tính là vấn đề phức tạp, khó khăn mà tôi nghĩ mình cần tìm hiểu... Đời sống một người viết văn luôn nhạt nhẽo, chuyện người khác bao giờ cũng phong phú hơn. Tha hồ suy diễn đi...
. Khi công bố tác phẩm, anh (chị) thường gặp phản ứng nào từ chính đối tượng độc giả là những người đồng tính?
- Trang Hạ: À, họ chỉ nói, tôi thích tác phẩm của chị lắm. Tôi thích truyện đó lắm. Chị Hạ ơi, tôi không có được không gian lãng mạn như của Tiểu Lỗi và nhân vật “Tôi” nhưng tôi cũng có y hệt những khoảnh khắc cảm động như thế! Và từ hơn bốn năm trước đã có người đề nghị tôi ghi tặng truyện đó cho họ: Tặng Hoahonggay. Lần sau tái bản tôi sẽ ghi thêm vào sách như thế...
- Nguyễn Quỳnh Trang: Tôi xin trích một ý kiến độc giả của mình: “... Các bạn có thể cãi là Nhi không phải là nữ thực sự, nhưng tác giả vẫn coi cô ấy là nữ đó thôi. Qua đó, thấy tác giả đề cao tình yêu không giới tính, không nhục dục. Cho nên mặc dù không khí truyện khá u ám, nhiều thảm kịch nhưng tôi vẫn thấy quan niệm đó khá dễ thương và tích cực”.
- Bùi Anh Tấn: Họ đọc truyện của tôi và cảm thấy được chia sẻ thực sự. Nhiều bạn đọc thuộc đủ thành phần, nổi tiếng có, bình dân có... Họ tìm đến tôi để giãi bày những nỗi niềm tâm sự không biết tỏ cùng ai. Đằng sau trang sách, họ xem tôi là người bạn thực sự của mình. Cũng có nhiều bạn đọc quá khích, họ hiểu lầm về tôi nên đặt nhiều tình cảm hơi “riêng tư” với tôi... Nói chung, tôi thông cảm được cho họ, nên họ mới yêu mến tôi như thế!
- Vũ Đình Giang: Chả có gì ghê gớm dùng từ phản ứng ở đây. Nhưng tất nhiên là sẽ có ít nhiều nếu viết không đúng những cảm xúc của họ chẳng hạn. Nhưng không có chuyện đó xảy ra với tôi. Vì có thể họ nghĩ là dù anh hiểu tôi hay không thì tôi cũng có cuộc sống riêng của tôi.
. Tôi được biết hầu hết các tác phẩm của anh (chị) được các web, forum của dân đồng tính thi nhau đăng tải. Điều đó có gây cho anh (chị) cảm nghĩ mình trở thành nhà văn dành cho người đồng tính ?
- Trang Hạ: Tôi cảm thấy hơi buồn cười vì hóa ra, những forum của các bạn đồng tính đã không kỳ thị văn tôi. Trong khi NXB Thanh Niên, họ đã “giam” bản thảo Những đống lửa trên vịnh Tây Tử của tôi suốt ba năm với lý do ghi trên bản thảo là “NXB Thanh Niên chưa thể in được kiểu truyện về tình yêu đồng tính!”. Nhưng nếu nói viết một tác phẩm đề cập đến người đồng tính là trở thành nhà văn dành cho người đồng tính, vậy tôi hứa xin viết tiếp truyện mới về người mẫu và đại gia, hy vọng sau khi ra sách tôi được gia nhập Hiệp hội Người mẫu Việt Nam.
- Nguyễn Quỳnh Trang: Tôi biết có khá nhiều bạn trong giới thứ 3 tìm đọc 1981, và tôi có nhận được những lời phản hồi. Điều đó làm tôi thấy vui. Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ có cảm giác mình là nhà văn đại diện cho giới này, hay đại diện cho bất cứ điều gì khác, cái đó là do chính người đọc “quy” cho tôi thôi, bởi vì câu chuyện đồng tính của nhân vật Nhi chỉ là một phần rất nhỏ trong những điều tôi muốn viết trong tiểu thuyết 1981.
- Bùi Anh Tấn: Dựa vào những phản hồi của bạn đọc, nhất là các bạn đọc đồng tính, tôi có thể khẳng định những tác phẩm của tôi viết cũng đạt được những thành công nhất định... Điều nữa là tôi cảm thấy cần phải nói lời cảm ơn với giới đồng tính. Vì họ cho tôi một đề tài để viết và thành công với nó, tuy là cũng có sự đánh đổi ghê gớm khi đeo đuổi theo đề tài này. Ví dụ, bản thân tôi cũng có viết nhiều tiểu thuyết xã hội, dã sử khác... nhưng cuối cùng mọi người vẫn chỉ biết đến tôi là một “nhà văn đồng tính”. Đôi khi tôi cảm thấy mệt mỏi với chính nó, muốn ngừng hẳn việc viết về nó...
- Vũ Đình Giang: Tôi không quan tâm.
. Nhiều người vẫn quan niệm là người đồng tính thì có quá nhiều thiệt thòi, đáng thương. Vậy theo các anh (chị) thì đâu là nỗi đau lớn nhất của những người đồng tính (nếu có)?
- Trang Hạ: Tôi nghĩ ẩn ức trong tình yêu ai chẳng gặp. Nên đừng đặt người đồng tính ra ngoài xã hội. Còn về tình dục, bối cảnh Đài Loan trong truyện của tôi là một xã hội cởi mở... Nhưng những người có danh phận, địa vị trong xã hội không ai dám công khai bộc lộ bản thân trước “thanh thiên bạch nhật”. Họ thường chọn Nhật Bản và Thượng Hải cho những chuyến đi xa để có thể công khai yêu nhau trong không gian cá biệt. Có chuyện những tờ báo lá cải Đài Loan và Hồng Kông cho phóng viên phục sẵn ở những nơi “nhạy cảm” đó, rình chộp lấy những khoảnh khắc cũng “nhạy cảm”... Nỗi đau, đó phải chăng là sự xúc phạm!?
- Nguyễn Quỳnh Trang: Nếu được yêu thực sự, được gia đình thấu hiểu và được là chính mình thì những người bình thường đã cảm thấy cuộc sống quá ưu ái với bản thân, huống chi là những người đồng tính. Nếu có được những điều đó thì bất cứ nỗi đau nào cũng được xoa dịu.
- Bùi Anh Tấn: Không có một nỗi đau đặc trưng, mà là những nỗi đau âm ỉ, nỗi phiền muộn lớn. Ở một số quốc gia, người đồng tính có thể cảm thấy tự hào khi mình là một người đồng tính, kiểu như mọi người tự hào khi là một người đàn ông, đàn bà vậy thôi. Còn ở ta, vì thiếu sự cởi mở nên theo ý của riêng tôi thì nỗi đau lớn nhất của người đồng tính là trong giai đoạn nhận dạng chính mình. Tức từ bé, không bao giờ chúng ta được dạy là ngoài đàn ông và đàn bà lại còn có một giới tính thứ ba nào đó... Chính vậy, có những người cứ đấu tranh với vấn đề nên hay không nên chấp nhận mình, đến tận khi đã về già cũng mãi băn khoăn với một câu hỏi mà họ đã biết chắc câu trả lời.
- Vũ Đình Giang: Đồng tính là hình thức xưa cũ trong tự nhiên, xuất hiện ở mọi nơi. Tại người ta không chịu mở mắt nhìn nhận vấn đề đó thôi. Cho nên, theo tôi người đồng tính chẳng có nỗi đau nào đáng kể ngoài nỗi đau chung của toàn nhân loại. Mà ngược lại, tôi cảm thấy tội nghiệp cho những ai không chịu mở mắt nhìn đời được toàn diện hơn.
. Có thông điệp nào anh (chị) muốn nhắn gởi thông qua tác phẩm của mình? Nhất là nó lại đề cập đến vấn đề nhạy cảm so với nhận thức chung của mọi người.
- Trang Hạ: Xu hướng và hành vi tình dục của bạn có thể làm bạn bị chia ra thành một giới tính khác loài (tiếng Hoa gọi là linglei) nhưng tất cả những cái còn lại bạn hoàn toàn hòa nhập trong xã hội. Những người bất dục, những người cưới năm bảy lần hay những người cả đời chả yêu ai lấy một lần, họ cũng vẫn cô đơn bế tắc đó thôi. Tình dục không quan trọng như thế trong cuộc đời một con người đâu...
- Nguyễn Quỳnh Trang: Những gì tôi muốn nhắn gửi đều nằm trong cảm nhận của từng độc giả sau khi đọc cuốn 1981. Như là những điều bạn đã “cảm thấy” vậy.
- Bùi Anh Tấn: Thông điệp thì to tát quá. Tôi chỉ hy vọng tác phẩm của mình như một đốm lửa nhỏ, trong khả năng của nó sẽ đem đến cái nhìn công bằng, bình thường với người đồng tính. Người đồng tính không cần ánh nhìn của lòng thương xót, bố thí hay tội nghiệp. Họ chỉ cần sự chấp nhận như một thực tế vốn có của nó, đơn giản vậy thôi.
- Vũ Đình Giang: Giá trị của một con người không nằm ở giới tính của họ, mà nằm ở công việc họ làm nên.
. Xin cảm ơn các anh (chị).
Thủ thành người Ba Lan chỉ còn 1 năm hợp đồng với Juventus và cũng không còn hạnh phúc tại thành Turin. "Lão bà" được cho là sẽ sẵn sàng bán Szczesny với giá chỉ 5 triệu Euro, theo thông tin từ Tutto Juve.Nỗi lòng của người đồng tính"Chúng tôi tổ chức phòng thủ cực kì chặt chẽ. Từ Unai Simon (thủ môn) đến Alvaro Morata (tiền đạo) đều tham gia phòng ngự. Tất cả chúng tôi đều không cho Erling Haaland nhận bóng ở một tư thế thoải mái".
