. Phóng viên: Nghe nói trước khi làm phim, ông và nhà văn Hữu Mai chưa hề quen biết và hai ông ở cách xa nhau cả ngàn cây số. Nếu vậy, cơ duyên nào đã đưa ông đến với Ông cố vấn?
- NSND - đạo diễn Lê Dân: Số phận đã đưa đẩy chúng tôi đến với nhau trước ngày phim bấm máy không lâu. Tôi còn nhớ rất rõ lần đầu tiên gặp anh Mai. Đó là lần tôi đi thực tế ở Buôn Ma Thuột và ở cùng nhà khách với anh. Lúc chia tay, anh đột nhiên ngỏ ý: “Nếu tôi có một bộ phim dài tập muốn mời anh làm đạo diễn, anh sẽ nhận lời chứ?”. Khi đó, tôi cũng tưởng anh chỉ nói đùa.
Nào ngờ, sau lần gặp đầu ít lâu, tôi đã được anh chính thức mời làm đạo diễn bộ phim Ông cố vấn - vốn là niềm mơ ước của không ít đạo diễn trong Nam lẫn ngoài Bắc. Về sau, trong một bài phỏng vấn, anh nói rõ lý do chọn tôi. Đó là nhờ tôi đã được đào tạo về điện ảnh tại Paris và đặc biệt, tôi đã sống và làm việc ở miền Nam trước ngày giải phóng, từng “nếm mùi” các khám ở Sài Gòn. Được anh tin tưởng, tôi luôn tự nhủ phải cố gắng hết mình để khỏi phụ lòng tin của anh.
. Hiếm có trường hợp nào biên kịch và đạo diễn luôn đồng hành cùng nhau suốt quá trình quay. Nhờ đâu ông và nhà văn Hữu Mai đã làm được điều này?
- Kỷ niệm về những ngày cùng sống, cùng làm việc với đoàn phim Ông cố vấn vẫn còn hoài trong tôi. Ngày nào cũng vậy, dù nắng hay mưa, anh vẫn đều đặn cùng tôi có mặt tại phim trường. Gần một năm làm phim là gần một năm anh rời Hà Nội vào sinh hoạt cùng đoàn phim tại căn nhà trên đường Cô Giang. Còn tôi cũng vậy, đều đặn ngày ba bữa ăn cơm cùng anh, làm việc cùng anh, từ sáng sớm cho đến hết ngày. Ở trường quay, ghế của anh và ghế của tôi luôn đặt cạnh nhau.
Tôi quý anh bởi anh chỉ lặng lẽ ngồi quan sát, tuyệt đối không can thiệp vào chuyên môn của tôi. Đôi khi, trường quay “chật” thêm bởi sự xuất hiện của hai chiếc ghế của vợ anh và vợ tôi. Góc này chúng tôi làm phim thì góc kia hai bà rì rầm trò chuyện như hai chị em. Tình bạn giữa bốn chúng tôi suốt bao năm trời vẫn khắng khít.
. Một số người cho rằng nhà văn Hữu Mai rất khó tính. Chắc hẳn ông đã phải vất vả không ít?
- Những người ít tiếp xúc thường có suy nghĩ như thế. Riêng tôi, tôi thấy anh rất hiền, chân thành mà nghiêm khắc. Chúng tôi làm việc cùng nhau theo nguyên tắc: mỗi người được toàn quyền quyết định đối với phần việc của mình; tuyệt đối tin tưởng lẫn nhau; sẵn sàng giúp đỡ nhau khi cần thiết. Anh giao cho tôi toàn quyền chọn diễn viên. Kịch bản, lời thoại anh viết khá chặt nên gần như tôi giữ nguyên. Phần sửa đổi nho nhỏ nằm ở cách nói chuyện của nhân vật bởi anh sống ở miền Bắc nên lời thoại đôi chỗ còn mang âm sắc Hà Nội.
Trước khi Ông cố vấn khởi quay, gặp tôi tại Hà Nội, anh ân cần ngỏ ý muốn đưa tôi đi tham quan. Tôi cảm động vô cùng vì đến lúc ấy, chúng tôi quen biết chưa lâu. Về sau, mỗi năm chúng tôi đều có dịp gặp nhau: khi anh vào Sài Gòn, lúc tôi ra Hà Nội. Đặc biệt, mỗi lần tôi ra thăm, anh đều nhiệt tình mời chúng tôi đến ở tại nhà anh thay vì ở khách sạn. Tôi nhớ mãi những bữa cơm thân mật giữa bốn mái đầu bạc của hai gia đình mà vợ anh đã tận tình nấu nướng đãi khách miền Nam. Lúc nào anh chị cũng xem tôi như chú em nhỏ của gia đình.
. Khó khăn của hai ông khi làm phim Ông cố vấn là gì?
- Khó khăn lớn nhất khi đó là một số nhân vật lịch sử trong phim vẫn còn đang sống. Bởi thế, yêu cầu đặt ra là phải làm sao cho thật khách quan. Anh đã động viên tôi rất nhiều. Vì niềm tin của anh, tôi đã dồn hết tâm huyết vào phim.
. Việc Ông cố vấn phải dừng lại ở tập thứ 10 (thay vì 50 tập) vì vấn đề kinh phí đã từng khiến hai ông rất buồn? Nay nhà văn Hữu Mai đã đi xa, ông sẽ tiếp tục công trình dang dở này chứ?
- Cho đến trước lúc anh mất, mỗi lần trà dư tửu hậu, chúng tôi đều vẫn còn nhắc đến bộ phim còn dở dang. Chúng tôi vẫn mong nếu có điều kiện sẽ được làm tiếp những tập còn lại. Thế nhưng, tôi thấy mơ ước ấy khó có cơ hội trở thành hiện thực. Thôi thì đành tự an ủi trước vong linh ông bạn già, rằng cái đẹp luôn nằm ở sự dang dở. Tuy thế, tôi sẽ không buồn lâu vì còn theo đuổi rất nhiều dự án làm phim khác. Tôi biết quỹ thời gian của mình không còn nhiều.
HLV Bandovic đăng ký 5/6 ngoại binh vào đội hình xuất phát của đại diện Việt Nam. Thành Chung được lựa chọn để thay thế Wilson ở hàng phòng ngự, ngoài ra không có thêm sự thay đổi nào so với trận ra quân.“Bắt đầu từ Ông cố vấn”...Lực lượng: Ngoài các trường hợp như Lukaku, Aubameyang hay Ziyech nhiều khả năng ở lại bản doanh CLB để đàm phán việc rời đội bóng. HLV Pochettino sẽ có được đầy đủ trong tay những cầu thủ chất lượng nhất.
